ارایه‌ی‌ الگوی روش تحقیق ترکیبی در شهرسازی

روش تحقیق ترکیبی در دهه‌ی 1960میلادی در علوم اجتماعی آغاز شده است، اما استفاده از این روش در مطالعات شهری و شهرسازی بسیار نوپا بوده و به دهه‌ی 1990 میلادی برمی‌گردد. به نظر می­رسد استفاده از تک­روش‌های کمی یا کیفی در تحقیق‌های مختلف، نتایج کامل و همه‌جانبه‌ای را لحاظ نکرده و نوعی نگرش تک‌بعدی و تک‌روی در تحقیق را دنبال نموده و تمام جوانب و مسایل تجزیه و تحلیل‌های اجتماعی و شهرسازی را بیان نمی‌کند. این پژوهش با نگاهی نوین و خلاقانه به روش ترکیبی، سیر تاریخی، بنیان‌های فلسفی و پارادایمی روش تحقیق، تعاریف و کاربرد روش‌های تحقیق مختلف را بیان می‌نماید و سپس ضمن ارایه‌ی انواع طرح‌های ترکیبی به بررسی نمونه‌های موردی انجام شده در مسایل گوناگون اجتماعی و شهرسازی با استفاده از انواع روش‌های تحقیق ترکیبی (روش‌های تحقیق کمی و کیفی)، در موضوعات مختلف توسعه‌ی منابع انسانی، فضاهای باز شهری، الگوی جدید مسکن و طراحی محله، فن‌آوری محیطی، مسکن عمومی وکشف سرمایه‌ی اجتماعی شهر و منطقه می‌پردازد. هدف این پژوهش ارزیابی انواع روش‌های تحقیق ترکیبی و شناسایی انواع معیارهای­نهفته در روش‌های تحقیق کمی، کیفی و ترکیبی است که بر تعاملات اجتماعی و مسایل شهرسازی تاثیرگذار است. پرسش­نامه­ای از صاحب­نظران کارشناسی ­ارشد و دکتری در رشته­ها و حرفه­های مرتبط ­شهرسازی تهیه گردید. نتایج آزمون t برای تمامی تحلیل­ها نشان می­دهد که روش ترکیبی، سطح­ انتظارات بالاتری را در پاسخ­گویی به نیازها و توقعات­برنامه و طرح ­اجتماعی و یا شهرسازی برآورده ­ساخته و همچنین در ارتقای ­طرح­ها نقش­ مؤثرتری را دارند. در نهایت با خلاصه‌سازی روش‌های تحقیق ترکیبی و استفاده از نمودار جریان­داده­ها و فرا استنباط به ارایه‌ی الگوی کاربردی روش‌های تحقیق ترکیبی در مطالعات اجتماعی و شهرسازی پرداخته و به تحلیل شبکه‌های اجتماعی و شهری دست می‌زند که در آن یافته‌ها و اهداف تحقیق لحاظ شده، و سبب پیشرفت و توسعه‌ی تحقیق در زمینه‌های مورد بررسی شده و اعتبارسنجی می گردد.